Dit artikel is geschreven in samenwerking met de Noototheek (de online webshop voor al je noten, zaden en pitten).
Er zijn ontelbaar veel meningen, onderzoeksresultaten en standpunten over de gezondheid van noten en zaden. Maar hoe gezond zijn noten en zaden nou echt? Waarom zijn ze gezond? En hoeveel mag ik ervan eten? In dit blogartikel gaan we al deze vragen behandelen.
De smaak
Laten we het eerst even over de smaak van noten en zaden hebben, want heel eerlijk, het kan nog zo gezond zijn, als ik het echt niet lekker vind dan eet ik het niet. Er zijn een aantal verschillende noten te krijgen, een gebrande variant, een geroosterde variant en rauwe (ongebrande) noten. Je kunt vervolgens nog kiezen tussen gezouten of ongezouten. Over smaak valt niet te twisten, maar over de gezondheidsvoordelen wel. We zetten daarom nu de feiten voor je op een rijtje.
Gezondheidsvoordelen van noten en zaden
Noten, zaden en pitten hebben dezelfde gezondheidsvoordelen, de samenstelling kan per noot, pit of zaad wel iets verschillen natuurlijk, maar ze bevatten allemaal gezonde voedingsstoffen. Alle noten en zaden bevatten de gezonde onverzadigde vetten die je slechte cholesterol in je bloed verlagen (waardoor je bloedvaten gezond kunnen blijven), verder zitten er vezels, eiwitten, E-vitamine en vitamine B1 in. Het voedingscentrum adviseert daarom een handje noten, pitten en/of zaden per dag te eten. Dit mogen rauwe, gebrande of geroosterde zijn. Gezouten noten vallen niet onder de aanbevolen hoeveelheid en kunnen met mate gegeten worden.
Het verschil tussen geroosterde en gebrande noten
Zelf eet ik elke dag geroosterde of gebrande ongezouten noten. Ik vind rauwe noten niet zo lekker, of het moeten walnoten zijn bijvoorbeeld, die worden sowieso nooit gebrand of geroosterd en dat vind ik voor de smaak ook niet noodzakelijk. Je kunt rauwe noten zelf droog roosteren in een pan en vervolgens als tussendoortje eten of gebruiken in een avondmaaltijd. Ik gebruik noten en zaden veelvuldig in mijn ontbijt, Aziatische gerechten en bij het bakken. Geroosterde cashewnoten of pinda’s (die officieel geen noten zijn maar wel dezelfde goede eigenschappen hebben) zijn werkelijk heerlijk in een wok gerecht of over een sushibowl.
Het handje wat ik elke dag als tussendoortje eet is een geroosterde of gebrande noot. Een geroosterde noot is droog geroosterd, dus zonder gebruik van olie. Een gebrande noot is met olie geroosterd. Goed nieuws voor degene die gebrande noten het allerlekkerst vinden: ook deze worden geadviseerd omdat ze amper extra olie opnemen bij het roosteren en nog steeds heel veel goede eigenschappen behouden.
Hoe kijkt de Chinese voedingsleer naar noten en zaden?
Vanuit de traditionele Chinese geneeskunde worden noten, pitten en zaden ook onder één noemer gezet. Qua gezondheidsvoordelen komen ze namelijk overeen. Ze zien het als de beste bron voor het opnemen van van vitamine E. Deze vitamine speelt een cruciale rol in de leverfunctie, zo is het een antioxidant tegen oxidatie van verkeerde vetten in de lever. Noten en zaden worden gezien als de vonk van het leven, perfect voedsel om alle elementen te voeden die nodig zijn voor vitaliteit. Door noten en zaden te roosteren versterkt het de verwarmende eigenschappen, dus voor de herfst en winter is dat aan te raden. Ook helpt het roosteren van noten en zaden bij de spijsvertering waardoor al die gezonde voedingsstoffen makkelijker opgenomen kunnen worden.
Geneeskrachtige eigenschappen van noten en zaden volgens de Chinese geneeskunde:
Amandelen: verlicht een stagnerende qi (levensenergie) van de longen, lost slijm op, verlicht hoest en smeert de darmen. De amandel is daarmee een perfecte noot voor de herfst- en wintermaanden.
Chiazaad en lijnzaad: deze kleine zaadjes zijn echte krachtpatsers omdat ze de grootste bron van omega-3-vetzuren bevatten. Deze zaadjes kunnen ook gebruikt worden tegen constipatie, om pijn te verlichten en ontstekingen. Koop ze als heel zaadje en vijzel even voor gebruik.
Kokosnoot: de Noototheek heeft ook flink wat kokosproducten in hun assortiment! Hoe gezond het is? Volgens de TCM heeft de kokosnoot een verwarmende thermische aard en werkt het versterkend voor je lichaam in het algemeen en het hart in het bijzonder. Let op: als je te veel dierlijke, verzadigde vetten eet of een te hoog cholesterol hebt dan is het beter om matig te zijn met kokosnoot.
Sesamzaad: versterkt de lever en nieren, smeert de darmen en ondersteunt de yin-organen (hart, lever, nieren, milt en longen). Sesamzaad is extra nuttig in het koele, vochtige seizoen.
Pistachenoot: deze zoete, bittere en licht zuur smakende noot is goed voor de lever en de nieren. De pistachenoot zuivert het bloed, smeert de darmen en wordt gezien als een belangrijk versterkend middel voor het hele lichaam.
Walnoot: ze hebben een verwarmende thermische aard, kunnen ontstekingen verminderen en pijn verlichten. Dit komt doordat walnoten een hoog omega-3-gehalte hebben.
Noten en zaden van goede kwaliteit bij de Noototheek
Het is belangrijk om verse noten, zaden en pitten van goede kwaliteit te eten en veel af te wisselen. Daarmee zit je bij de Noototheek goed! Ze branden en roosteren elke dag de noten en hebben daarnaast een groot assortiment. Ze worden snel en vers bij je thuis bezorgd in een gesealde en luchtdichte verpakking. Zorg er daarna voor dat je de noten en zaden niet te veel blootstelt aan licht, lucht, warmte of vocht zodat ze niet ‘ranzig’ worden. Dus doe ze na het openen van de zak in een goed afgesloten pot in de kast bijvoorbeeld. Ze hoeven niet gekoeld bewaard te worden. Omdat de Noototheek snel levert (als je voor 15.00 uur besteld, wordt het dezelfde dag nog opgestuurd) heb je altijd snel verse noten en zaden in huis.
Ook voor een ander gezond tussendoortje zit je er goed, want ze hebben allerlei geroosterde groenten zoals geroosterde edamame boontjes en shiitake paddenstoelen chips. 🙂
Gezond cadeau
Geef jezelf of een ander een gezond en smakelijk cadeau door een (kerst-)pakket te bestellen of zelf een pakketje te maken met allerlei verschillende soorten noten en zaden. Je weet nu het antwoord op de vraag ‘hoe gezond zijn noten en zaden nou echt?’ dus doe er je voordeel mee en geef je personeel of familie deze heerlijke krachtpatsers cadeau voor kerst, sinterklaas of een verjaardag. Stop er ook nog wat guilty pleasures bij, zoals chocolade amandelen, cashew-rotjes of een ondeugende mix van noten. Een ongezonder genietmoment op zijn tijd hoort er ook bij toch!
Gezonde groetjes van Renée
*De informatie over de Traditional Chinese Medicin (TCM) komen uit het boek ‘Healing with whole foods’ van Paul Pitchford
